مقدمه: دوران تحصیل دانشگاهی برای بسیاری از دانشجویان، به ویژه دانشجویان پزشکی، ممکن است همراه با خطرات و آسیبهای جدی باشد. افسردگی، اضطراب، استرسهای شدید، تغییر در سبک زندگی، مشکلات شغلی، احساس بدرفتاری از سوی دست اندرکاران آموزشی و اجرایی در دانشگاه و ...، از جمله عواملی هستند که می توانند در بروز آسیبهای روانشناختی و به تبع آن افت عملکرد تحصیلی دانشجویان موثر باشند. ضرورت دارد که پس از شناخت این عوامل، از طریق مشاوره، در جهت کاهش اثر منفی آنها اقدام شود.
روشها: از بین کلیه دانشجویان مراجعه کننده به مرکز مشاوره در طول یکسال که تمامی آنها از خدمات تخصصی این مرکز برخوردار شدند، 152 نفر به عنوان نمونه گزینش گردیدند. نمونه گیری بر اساس دو ملاک عمده، یعنی مراجعه بیش از یک بار به مرکز مشاوره و اینکه عمده ترین مشکل مراجعه کننده، مشکلات تحصیلی بوده باشد، انجام گرفت. پس از اختصاص صدها ساعت مشاوره تحصیلی و روانشناختی، عملکرد تحصیلی گروه نمونه از طریق مقایسه معدل ترمهای قبل از مشاوره و بعد از مشاوره آنها، مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: یافته های این پژوهش نشاندهنده آن بود که انجام مشاوره های تحصیلی و مراقبتهای روانشناختی به طور کلی موثر و مثبت بوده است، این تاثیر برای دانشجویانی که عملکرد تحصیلی ضعیف تری داشتند و پیشینه تحصیلی آنان (معدل دیپلم) بهتر و از سهمیه مراکز استانها وارد دانشگاه شده بودند، بیشتر بود؛ همچنین مجردها بهتر از متاهلین و کسانی که بیش از سه جلسه مشاوره داشتند، بهتر از افراد دیگر از مداخلات مشاوره ای تاثیر پذیرفته اند.
بحث: ضرورت پرداختن به ضایعه افت تحصیلی در دانشگاه و شناخت عوامل آن، پیشگیری از آن و در نهایت مداخله برای رفع این پدیده، ایجاب می کند که دانشگاه ها چارچوب مشابه با آنچه که پژوهشگران این مقاله در پیش گرفتند، برای حل این مشکل و ارتقای کیفیت آموزش و سطح کارآمدی در دانشگاه، طراحی و اجرا نمایند. یافته های این پژوهش بر تاثیر حتمی مداخلات و حمایتهای کارشناسانه از دانشجویان در رویارویی با مشکلات محیطی، عاطفی و تحصیلی را بیش از پیش تاکید می کند.